Dạy trẻ tự lập hiệu quả – Một số lưu ý bố mẹ cần biết

Tự lập là điều cần thiết ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Việc dạy trẻ tự lập từ sớm là điều rất cần thiết. Làm sao để con tự lập hơn, làm được nhiều việc hơn mà không cần tới sự giúp đỡ của bố mẹ? Dạy trẻ tự lập từ nhỏ không phải là việc đơn giản, dễ dàng. Làm thế nào để con tự lập mà không phải dùng tới các hình phạt? Trong bài viết sau, Itoan sẽ giải đáp trăn trở này của các phụ huynh?

Đa phần người lớn thường nuông chiều trẻ, không để con tự làm bất cứ việc gì kể cả việc nhỏ. Việc này xuất phát từ suy nghĩ con còn quá nhỏ để tự làm việc gì đó. Đây là quan niệm sai, ảnh hưởng đến tính cách của con sau này. Con dù có bé thì cuối cùng cũng sẽ lớn, sẽ phải tự mình giải quyết các vấn đề. Dạy con tự lập sớm là cách giúp con  chuẩn bị để đáp ứng tốt những yêu cầu của tuổi trưởng thành.

Khái niệm về sự lựa chọn, cách đưa ra quyết định không phải tự nhiên mà hình thành. Trẻ cần được dạy và mất thời gian để hiểu và biết điều gì bản thân thật sự muốn và tốt. Bố mẹ dạy con tự lập sớm trong đưa ra quyết định và lựa chọn sẽ giúp con sớm hiểu rõ bản thân. Đồng thời, khả năng tự lập trong suy nghĩ, quyết định cũng tốt hơn.

Cuộc sống không phải luôn màu hồng. Mọi thứ không phải lúc nào cũng suôn sẻ, theo đúng ý. Chúng ta phải biết cách chấp nhận những điều đôi khi không mong đợi và tự tìm cách giải quyết. Bạn có muốn con bị đánh bại bởi thật bại hay việc không đúng ý? Trẻ khi tự lập sẽ biết cách chấp nhận sai lầm, mạnh mẽ hơn tự mình giải quyết vấn đề.

Lòng tự trọng trong một người được phát triển từ khá sớm. Điều này mạnh hơn nếu một đứa trẻ bắt đầu có niềm tin vào bản thân và quyết định của mình. Sự độc lập giúp ích cho điều này và khiến đứa trẻ cảm nhận được giá trị của bản thân ngay từ đầu. Để độc lập con cần tự lập.

Cột mốc đánh dấu sự tự lập của con khi con biết tự chăm sóc bản thân. Trong 3 năm đầu đời, con tự lập bằng cách thành thào các kỹ năng sau:

• Sử dụng thìa: Đa phần các bé từ 17 đến 18 tháng tuổi đã biết sử đồ vật như thìa. Một số trẻ có mong muốn sử dụng sớm hơn ngay từ khi được 13 tháng. Khi con 4 tuổi là con có thể sử dụng thành thạo các đồ vật. Bố mẹ nên bắt đầu dạy con cách cư xử trên bàn ăn.
• Cởi quần áo: Trẻ từ 1 đến 2 tuổi có thể học cách tự cởi quần áo.
• Đánh răng: 3 tuổi con có thể tự cầm bàn chải đánh răng. Tuy nhiên, con không thể tự vệ sinh một cách kỹ lưỡng vẫn cần sự giúp đỡ của cha mẹ. Cha mẹ có thể để con tự đánh răng vào buổi sáng và hỗ trợ con vào buổi tối để đảm bảo sức khỏe răng miệng. Hoặc bố mẹ có thể cho con sử dụng thêm nước súc miệng để tăng độ sạch.
• Chuẩn bị bữa sáng: trẻ từ 3 tuổi có thể tự lấy cho mình một bát ngũ cốc khi chúng đói và hầu hết trẻ có thể làm được khi chúng được 4 rưỡi. Nếu trẻ muốn làm điều này, hãy giúp việc đó trở lên dễ dàng bằng cách để các hộp đựng ngũ cốc và sữa cỡ trẻ em trong tủ bếp, tủ lạnh ngang tầm với của trẻ.

Khuyến khích, động viên con đúng lúc

Trong việc dạy con tự lập bố mẹ rất cần khuyến khích động viên con đúng lúc. Mỗi khi con tự làm việc gì hay học được kỹ năng mới, dù kết quả có thế nào bố mẹ cần động viên con. Bố mẹ có thể khen ngợi về sự nỗ lực của con và khuyến khích bạn ấy làm trong tương lai. Những lời khen, động viên của bố mẹ chính là động lực để các con cố gắng.

Kiên trì quan sát con

Bạn không nên quá vội vàng đến giúp đỡ con. Trẻ cần có thời gian để tự mình làm chủ các công việc. Mỗi bé sẽ có tốc độ xử lý khác nhau. Điều bố mẹ cần làm để dạy con tự lập là kiên trì quan sát, cho con thời gian. Bố mẹ không nên quá nóng vội hay gây áp lực cho con.

Dạy con tự lập thực sự nó đòi hỏi sự kiên trì rất lớn từ các phụ huynh. Bởi con cần linh hoạt, tự mình giải quyết vấn đề. Điều này cần thời gian. Ví dụ khi dạy con rửa tay đồng nghĩa nhà tắm có thể sẽ bừa bộn trong vài ngày. Hay khi dạy con tự mặc quần áo. Bố mẹ có thể phải nhìn bé mặc  một cái áo hay quần trong cả tuần bởi con thích. Bố mẹ hãy kiên trì nhé bởi càng luyện tập có sẽ càng thành thục.

Các phụ huynh nên đảm bảo việc luôn theo dõi con khi con bạn bắt đầu thử nghiệm tự làm mọi việc. Đặt ra giới hạn và giải thích cho con. Nói cho trẻ biết lý do tại sao trẻ không thể tự bật lò nướng hoặc tự cắt thịt cho mình là không an toàn. Trẻ có thể sẽ không hài lòng lắm về điều đó, nhưng cuối cùng trẻ sẽ đồng ý.