Phép trừ hai phân số- Bài tập & Hướng dẫn giải bài tập toán 4

4.1/5 - (19 bình chọn)

Bài học trước , chúng ta đã được tìm hiểu cách cộng phân số , vậy còn trừ phân số thì chúng ta sẽ làm như thế nào nhỉ ? Bài học hôm nay sẽ giúp các bạn trả lời cho thắc mắc đó . Cùng vào bài : Trừ hai phân số thuộc chương trình toán học lớp 4 . Bài giảng dưới đây do Itoan biên soạn dựa trên bộ giáo trình mới nhất của Bộ Giáo dục và Đào tạo . Bài giảng chi tiết kết hợp với những ví dụ minh họa dễ hiểu sẽ giúp ích các bạn trong quá trình học tập.

Vào học cùng Itoan nào các bạn nhỏ ơi!

Mục tiêu bài học :Phép trừ hai phân số

Nhắc và kiếm tra lại kiến thức của bài trước
Hướng dẫn cách làm phép trừ của hai phân số
Làm bài tập từ cơ bản đến nâng cao

Kiến thức cơ bản của bài học : Phép trừ hai phân số

Sau đây , chúng ta sẽ cùng nhau đi khám phá kiến thức thú vị của ngày hôm nay nhé !

I. Phép trừ hai phân số

a. Phép trừ hai phân số có cùng mẫu số

Quy tắc: Muốn trừ hai phân số có cùng mẫu số, ta trừ tử số của phân số thứ nhất cho mẫu số của phân số thứ hai và giữ nguyên mẫu số.

Ví dụ:

b. Phép trừ hai phân số khác mẫu số

Quy tắc: Muốn trừ hai phân số khác mẫu số, ta quy đồng mẫu số hai phân số, rồi trừ hai phân số đó.

Ví dụ:

Chú ý: Khi thực hiện phép trừ hai phân số, nếu phân số thu được chưa tối giản thì ta rút gọn thành phân số tối giản.

Ví dụ: Từ $\dfrac{5}{6}$ băng giấy màu, lấy $\dfrac{3}{6}$ băng giấy để cắt chữ. Hỏi còn lại bao nhiêu phần của băng giấy?

Ta phải thực hiện phép tính: $\dfrac{5}{6}-\dfrac{3}{6}$ .

Ta có: $\dfrac{5}{6}-\dfrac{3}{6}=\dfrac{5-3}{6}= \dfrac{2}{6}$ .

Muốn trừ hai phân số cùng mẫu số, ta trừ tử số của phân số thứ nhất cho tử số của phân số thứ hai và giữ nguyên mẫu số.

Chú ý: Khi thực hiện phép trừ hai phân số, nếu phân số thu được chưa tối giản thì ta rút gọn thành phân số tối giản.

Hướng dẫn giải bài tập toán sách giáo khoa bài : Phép trừ phân số

Sau đây sẽ là một số bài tập giúp các bạn luyện tập , củng cố lại kiến thức

Bài 1 trang 129 SGK Toán 4 tập 2

Tính:

a) $\dfrac{15}{16}-\dfrac{7}{16}$ ;

b) $\dfrac{7}{4}-\dfrac{3}{4}$ ;

c) $\dfrac{9}{5}-\dfrac{3}{5}$ ;

d) $\dfrac{17}{49}-\dfrac{12}{49}$

Phương pháp giải:

Muốn trừ hai phân số cùng mẫu số, ta trừ tử số của phân số thứ nhất cho tử số của phân số thứ hai và giữ nguyên mẫu số. Nếu phân số thu được có thể rút gọn được thì ta rút gọn thành phân số tối giản.

Đáp án:

a) $\dfrac{15}{16}-\dfrac{7}{16} = \dfrac{15 - 7}{16}= \dfrac{8}{16} = \dfrac{1}{2}$

b) $\dfrac{7}{4}-\dfrac{3}{4}= \dfrac{7-3}{4}=\dfrac{4}{4}=1$

c) $\dfrac{9}{5}-\dfrac{3}{5}= \dfrac{9-3}{5}= \dfrac{6}{5}$

d) $\dfrac{17}{49}-\dfrac{12}{49}= \dfrac{17 -12}{49}= \dfrac{5}{49}$

Bài 2 trang 129 SGK Toán 4 tập 2

Rút gọn rồi tính:

a) $\dfrac{2}{3}- \dfrac{3}{9}$ ;

b) $\dfrac{7}{5}- \dfrac{15}{25}$ ;

c) $\dfrac{3}{2}-\dfrac{4}{8}$ ;

d) $\dfrac{11}{4}-\dfrac{6}{8}$

Phương pháp giải:

Rút gọn các phân số thành phân số tối giản (nếu được), sau đó thực hiện phép trừ hai phân số. cùng mẫu số, trừ tử số của phân số thứ nhất cho phân số thứ 2, giữ nguyên mẫu số.

Đáp án:

a) Rút gọn và tính:

$\dfrac{2}{3}- \dfrac{3}{9}= \dfrac{2}{3}- \dfrac{1}{3}= \dfrac{2-1}{3}=\dfrac{1}{3}$

b) Rút gọn và tính:

$\dfrac{7}{5}- \dfrac{15}{25}= \dfrac{7}{5}- \dfrac{3}{5}= \dfrac{7-3}{5}= \dfrac{4}{5}$

c) Rút gọn và tính:

$\dfrac{3}{2}-\dfrac{4}{8}=\dfrac{3}{2}-\dfrac{1}{2}= \dfrac{3-1}{2}= \dfrac{2}{2}=1$

d) Rút gọn và tính:

$\dfrac{11}{4}-\dfrac{6}{8}= \dfrac{11}{4}- \dfrac{3}{4} = \dfrac{11-3}{4} = \dfrac{8}{4}=2$

Bài 3 trang 129 SGK Toán 4 tập 2

Tại Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc lần thứ VI năm 2004, số huy chương vàng của đoàn học sinh tỉnh Đồng Tháp bằng $\frac{5}{19}$ tổng số huy chương vàng của đoàn đã giành được, còn lại là huy chương bạc và huy chương đồng. Hỏi số huy chương bạc và huy chương đồng của đoàn Đồng Tháp bằng bao nhiêu phần tổng số huy chương mà đoàn đã giành được?

Gợi ý: Nếu tổng số huy chương là 19 phần bằng nhau thì số huy chương vàng gồm mấy phần ? (5 phần). Còn lại là số huy chương bạc và đồng gồm mấy phần ? (19 – 5 =14 (phần)) …

Phương pháp giải:

Coi tổng số huy chương của đoàn đã giành được là 1 đơn vị.

Muốn tìm phân số chỉ số phần huy chương bạc và huy chương đồng của đoàn ta lấy 1 trừ đi phân số chỉ số phần huy chương vàng của đoàn.

Đáp án:

Số huy chương bạc và huy chương đồng của đoàn Đồng Tháp bằng số phần tổng số huy chương mà đoàn đã giành được là:

$1- \dfrac{5}{19}=\dfrac{19}{19}- \dfrac{5}{19}= \dfrac{14}{19}$ (tổng số huy chương)

Đáp số: $\frac{14}{19}$ tổng số huy chương

Một số bài tập củng cố kiến thức :Phép trừ hai phân số

Bài 1 :

Tính:

a) $\displaystyle{5 \over 2} - {3 \over 2}$

b) $\displaystyle {4 \over 5} - {2 \over 5}$

c) $\displaystyle{{13} \over 4} - {7 \over 4}$

d) $\displaystyle{{27} \over {41}} - {{15} \over {41}}$

Phương pháp giải:

a) $\displaystyle{5 \over 2} - {3 \over 2} = {2 \over 2} = 1$

b) $\displaystyle {4 \over 5} - {2 \over 5} = {2 \over 5}$

c) $\displaystyle{{13} \over 4} - {7 \over 4} = {6 \over 4} = {3 \over 2}$

d) $\displaystyle{{27} \over {41}} - {{15} \over {41}} = {{12} \over {41}}$

Bài 2 :

Rút gọn rồi tính

a) $\displaystyle{{16} \over {24}} - {1 \over 3}$

b) $\displaystyle{4 \over 5} - {{12} \over {60}}$

Phương pháp giải:

– Rút gọn các phân số thành phân số tối giản (nếu được), sau đó thực hiện phép trừ hai phân số.

– Muốn trừ hai phân số cùng mẫu số, ta trừ tử số của phân số thứ nhất cho tử số của phân số thứ hai và giữ nguyên mẫu số.

Đáp án

a) $\displaystyle{{16} \over {24}} - {1 \over 3} = {2 \over 3} - {1 \over 3} = {1 \over 3}$

b) $\displaystyle{4 \over 5} - {{12} \over {60}} = {4 \over 5} - {1 \over 5} = {3 \over 5}$

Bài 3 :

Tính rồi rút gọn

a) $\displaystyle{{17} \over 6} - {2 \over 6}$

b) $\displaystyle{{16} \over {15}} - {{11} \over {15}}$

c) $\displaystyle{{19} \over {12}} - {{13} \over {12}}$

Phương pháp giải:

Đáp án

a) $\displaystyle{{17} \over 6} - {2 \over 6} = {{17 - 2} \over 6} = {{15} \over 6} = {5 \over 2}$

b) $\displaystyle{{16} \over {15}} - {{11} \over {15}} = {{16 - 11} \over {15}} = {5 \over {15}} = {1 \over 3}$

c) $\displaystyle{{19} \over {12}} - {{13} \over {12}} = {{19 - 13} \over {12}} = {6 \over {12}} = {1 \over 2}$

Bài 4 :

Hưởng ứng đợt tiêm chủng cho trẻ em, xã Hòa Bình ngày thứ nhất có 8/23 số trẻ em trong xã đã đi tiêm chủng, ngày thứ hai có 11/23 số trẻ em trong xã đi tiêm chủng. Hỏi ngày thứ hai số trẻ em đã đi tiêm chủng nhiều hơn ngày thứ nhất bao nhiêu phần của số trẻ em trong xã.

Phương pháp giải:

Số trẻ em ngày thứ hai đi tiêm chủng nhiều hơn ngày thứ nhất = số trẻ em đi tiêm chủng trong ngày thứ hai – số trẻ em đi tiêm chủng ngày thứ nhất.

Tóm tắt

Giải vở bài tập Toán 4

Bài giải

Số trẻ em ngày thứ hai tiêm nhiều hơn ngày thứ nhất là:

$\displaystyle{{11} \over {23}} - {8 \over {23}} = {3 \over {23}}$ (số trẻ em)

Đáp số: $\displaystyle{3 \over {23}}$ số trẻ em.

Lời kết :

Bài học : Phép trừ hai phân số đã kết thúc rồi , cô mong với bài giảng chi tiết và đầy đủ ở trên các bạn có thể nắm chắc kiến thức bài học và tự tin làm bài tập từ cơ bản đến nâng cao . Itoan luôn cố gắng mang đến những bài giảng hay nhất cho các bạn nhằm giúp quá trình học tập trở nên thú vị và đạt kết quả thật cao trong các kỳ thi . Ngoài ra , các bạn có thể tham khảo các bài học bổ ích khác tai địa chỉ : https://www.toppy.vn/

Chúc các bạn học tốt !

Xem thêm :

Phép trừ hai phân số- Bài tập & Hướng dẫn giải bài tập toán 4

Mục tiêu bài học :Phép trừ hai phân số